Układ nerwowy składa się: z ośrodkowego układu nerwowego, obwodowego układu nerwowego oraz układu nerwowego wegetatywnego.

Ośrodkowy, czyli centralny układ nerwowy, tworzy mózgowie wraz z rdzeniem kręgowym, umieszczonym w kanale kręgowym. Rozgałęzienia nerwów ośrodkowego układu nerwowego w całym organizmie zostały podzielone: na obwodowy układ nerwowy oraz układ nerwowy wegetatywny.

Obwodowy układ nerwowy obejmuje nerwy mózgowo-rdzeniowe oraz zwoje będące zbiorowiskiem komórek nerwowych, rozmieszczonych w pobliżu kręgosłupa, po obydwu jego stronach, a także w różnych częściach jego ciała.

Układ nerwowy ośrodkowy i obwodowy zarządza ruchami i odbiorem wrażeń poprzez receptory oraz włókna nerwowe, stanowiące wypustki komórek nerwowych (neuronów). Często włókna te objęte wspólną pochewką tworzą nerwy.

Receptory czuciowe wysyłają — przez nerwowe włókna dośrodkowe, zwane również czuciowymi — bodźce z narządów i powłok ciała do ośrodkowego układu nerwowego. Natomiast włókna nerwowe odśrodkowe — zwane również ruchowymi — przewodzą „rozkazy" od ośrodkowego układu nerwowego, do elektorów narządów ciała, wprowadzając je w ruch. Tak na przykład bodźce czucia głębokiego, przewodzone z receptorów wewnętrznych przez włókna nerwowe umożliwiają zachowanie postawy ciała i równowagi.

W działaniu całego układu nerwowego dotychczas nauka odróżnia część wywołującą świadome, zależne od woli, reakcje organizmu i tę część nazywa nerwowym układem somatycznym lub zwierzęcym, oraz część zawiadującą reakcjami niezależnymi w zasadzie od naszej woli (najczęściej nieświadomymi), jak np. skurcze serca, ruchy jelit, wydzielanie gruczołów itp., którą nazywa nerwowym układem wegetatywnym lub roślinnym; zawiaduje on działaniem narządów wewnętrznych i podstawowymi procesami życiowymi. Z tych względów dotychczas układ ten zwano także autonomicznym.

W latach 70-tych naszego wieku ten, zdawałoby się oczywisty podział układu nerwowego, nie odpowiadający ściśle rzeczywistości, został zakwestionowany przez wielu naukowców, którzy, w oparciu o najnowsze badania, podważyli autonomiczność układu wegetatywnego. Badania te wykazały, że w całym układzie nerwowym najwyższą funkcję spełnia ośrodkowy układ nerwowy, a w nim — zewnętrzna warstwa półkul mózgowych, tj. kora mózgowa (p. 9).


następna strona

spis treści

str.47    Eugeniusz Uchnast - Samoleczenie Bioemanacyjnym Sprzężeniem z Mózgiem - BSM